فشار خون بالا
پرفشاری خون به عنوان یک بیماری خاموش، عامل تهدید کننده و چالش سلامتی در سطح جهان بوده و عوارض بسیار شایعی همچون حملات قلبی، سکته¬های مغزی و نارسایی کلیه ایجاد می کند که خود شایع ترین علل مرگ و میر در جهان بوده و هزینه های سنگینی را به بیماران، خانواده ها، جامعه و دولت تحمیل می نماید.درشهرستان طرقبه شاندیز 8433نفر بیمار فشارخون بالا شناسایی شدند و44درصد تحت نظر پزشک میباشند وبیش از 32درصد از افراد بالای 18سال فشارخون بالای 140/90دارند وهنوز 46درصد از افراد از بیماری خود مطلع نیستند .
با عنایت به اهمیت موضوع و به مناسبت فرارسیدن روز جهانی فشارخون (17 ماه می 2025 میلادی)، مصادف با27 اردیبهشت، با شعار جهانی "فشارخون خود را دقیق اندازه گیری کنید و با کنترل آن طولاتی تر زندگی کنید" و شعار ملی " اندازه گیری دقیق-کنترل مناسب-عمر طولانی، فشارخون خود را مدیریت کنیم" فرصتی فراهم می گردد تا از خدمات مراکز بهداشتی در زمینه اندازه گیری فشارخون،کنترل مطلوب و پیشگیری از عوارض جدی آن با برنامه منظم (مانند عدم مصرف دخانیات و الکل، فعالیت بدنی، تغذیه سالم و...) ومشاروه کارشناس تغذیه در راستای محقق شدن این شعار گام برداریم.
فشار خون بالا، نیروی محرکه در اپیدمی جهانی بیماری‌های غیرواگیر و عامل خطر اصلی مرگ و ناتوانی در سطح جهان است.
عوامل خطر رایج بیماری‌های غیرواگیر نظیر فشار خون نیز در حال افزایش است.
مصرف دخانیات شاید مهم‌ترین عامل خطر و چاقی نیز یکی دیگر از عوامل خطر اصلی بیماری‌های غیرواگیر باشد و به استناد شواهد، بیشترین تعداد مرگ و میر مرتبط با رژیم غذایی، با مصرف بیش از حد سدیم، مرتبط است.
سازمان بهداشت جهانی توصیه می‌کند که روزانه کمتر از پنج گرم نمک یا دو هزار میلی‌گرم سدیم مصرف شود؛ درحالی‌که مردم در تمام گروه‌های سنی، از جمله کودکان، تا سه برابر این مقدار، سدیم مصرف می‌کنند.
کاهش عوامل خطر فشار خون بالا با اجرای بسته‌های سازمان بهداشت جهانی برای کنترل دخانیات و قطع مصرف الکل، کاهش نمک، حذف اسیدهای چرب ترانس، ترویج فعالیت بدنی منظم و کاهش آلودگی هوا به‌ویژه هوای خانگی، توانمندسازی جوامع و افراد برای مدیریت خودمراقبتی فشار خون بالا و انجام ارزیابی‌های دوره‌ای فشار خون است.
همچنین استانداردهایی برای برچسب‌گذاری برنامه‌ریزی شده است تا به مصرف‌کنندگان، اطلاعات لازم در انتخاب‌های غذایی سالم‌تر را ارائه دهند.
علاوه‌براین، کاهش قند و نمک مواد غذایی فوق فرآوری شده و یا حداقل محدود کردن دسترسی به این نوع از مواد غذایی، ضروری است.
پوشش و مدیریت فشار خون بالا در مراقبت‌های بهداشتی اولیه برای تشخیص و کنترل زودهنگام بسیار مهم است.
در میان بزرگسالان مبتلا به فشار خون بالا، نیمی از آنان از ابتلا به آن بی‌اطلاع هستند و تقریباً نیمی از افرادی که مطلع هستند نیز فشار خون خود را تحت کنترل ندارند.
متأسفانه در صورت عدم کنترل فشار خون، خطر حملات قلبی، سکته مغزی، نارسایی کلیه و مرگ زودرس، بسیار زیاد است.
از طرف دیگر، دسترسی محدود به خدمات درمانی مقرون به صرفه برای فشار خون بالا، یکی از دلایل اصلی پایین بودن شاخص پوشش این خدمات جهانی است؛ بنابراین، تلاش‌ها برای پیشگیری و کنترل فشار خون بالا باید بیشتر تقویت شود تا به اهداف جهانی و ملی،دست یابیم.
در روز جهانی فشار خون بالا، بیایید با این قاتل خاموش مقابله کنیم و همه را به «اندازه‌گیری دقیق فشار خون، کنترل آن و افزایش طول عمر»، تشویق کنیم.
بیمارستان رضوی نیز با ترویج فرهنگ اندازه‌گیری دقیق فشار خون در بخش‌های بالینی و سرپایی و ارائه خدمات آموزش و ارتقای سلامت، از طریق انجام برنامه‌های غربالگری سلامت در سطح جامعه و به‌ویژه در مناطق محروم و همچنین ارائه خدمات رایگان در کلینیک پرستاری آموزش سلامت، برای به حداقل رساندن احتمال ابتلا به فشار خون بالا و بیماری‌هایی نظیر دیابت، چاقی، چربی خون بالا و مشکلات کلیه و عوارض نامطلوب فشار خون بالا همچون حمله قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیه، نابینایی و اختلالات شناختی و آلزایمر، توصیه‌های لازم را، به مراجعین خود، ارائه می‌کند.
گفتنی است، ۱۷ می برابر با 27 اردیبهشت 1404، روز جهانی فشار خون، نام‌گذاری شده است که به این مناسبت، اقدامات ارزشمندی در سطح کشور با هدف ارتقای سطح سلامت جامعه، انجام می‌شود.
پرفشاری خون یکی از شایع ترین بیماری های مزمن در جوامع امروزی است و به عنوان قاتل خاموش از آن یاد می شود زیرا علامتی ندارد. خوشبختانه پرفشاری خون به آسانی قابل تشخیص و معمولا قابل درمان است.
فهرست مندرجات
- فشار خون بالا
- بررسی کنید آیا در معرض فشار خون بالا هستید یا خیر؟
- فشار خون پایین
- علائم فشار خون بالا
- خطلرات ابتلا به فشار خون بالا
- چگونه می توانید به کاهش فشار خون خود کمک کنید
- در مراکز خدمات جامع سلامت چه خدماتی به بیماران فشار خونی ارائه می شود:
- فلوچارت ارزیابی نوبت اول و دوم
- چارت ثبت فشار خون سیستولیت و دیاستولیک
- پیام های بهداشتی
- محتوی آموزشی
- پوستر
- فیلم
فشار خون بالا
فشار خون بالا (که فشار خون نیز نامیده می شود) می تواند منجر به مشکلات جدی مانند حملات قلبی یا سکته شود. اما تغییرات سبک زندگی و داروهای فشار خون می تواند به شما کمک کند سالم بمانید.
بررسی کنید آیا در معرض فشار خون بالا هستید یا خیر؟
فشار خون بالا به خصوص در افراد مسن بسیار شایع است. معمولاً هیچ علامتی برای آن وجود ندارد، بنابراین ممکن است که متوجه نشوید به فشار خون بالا مبتلا هستید.
مواردی که احتمال ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می دهند عبارتند از:
- سن شما - با افزایش سن احتمال ابتلا به فشار خون بالا بیشتر است
- داشتن بستگان نزدیک مبتلا به فشار خون بالا
- قومیت شما - اگر پیشینه قومیتی سیاه پوست آفریقایی، سیاه کارائیب یا جنوب آسیا دارید در معرض خطر بیشتری قرار دارید.
- داشتن یک رژیم غذایی ناسالم – به خصوص رژیم غذایی که سرشار از نمک است
- داشتن اضافه وزن
- سیگار کشیدن
- نوشیدن الکل زیاد
- احساس استرس در یک دوره طولانی
فشار خون پایین:
اگر علائم زیر را دارید فشار خون خود را چک کنید:
- سبکی سر یا سرگیجه
- احساس بیماری
- تاری دید
- به طور کلی احساس ضعف می کند
- گیجی
- غش کردن
اگر علائم بالا را دارید ممکن است دچار فشار خون پایین باشید.
اگر هنگام ایستادن یا تغییر وضعیت ناگهانی علائمی را مشاهده کردید، ممکن است نوعی فشار خون پایین به نام افت فشار خون وضعیتی داشته باشید.
علائم فشار خون بالا
فشار خون بالا معمولاً هیچ علامتی ندارد. بسیاری از مردم بدون اینکه متوجه باشند به فشار خون بالا مبتلا هستند.
به ندرت، فشار خون بالا می تواند علائمی مانند:
- سردرد
- تاری دید
- درد قفسه سینه
داشته باشد. اما تنها راه برای تشخیص فشار خون بالا این است که فشار خون خود را چک کنید.
خطرات ابتلا به فشار خون بالا
اگر فشار خون شما بیش از حد بالا باشد، فشار اضافی بر رگ های خونی، قلب و سایر اندام ها مانند مغز، کلیه ها و چشم ها وارد می کند. این بیماری اگر درمان نشود، می تواند خطر ابتلا به بیماری های جدی مانند:
- بیماری های قلبی عروقی
- سکته های مغزی
- نارسایی قلبی
- بیماری کلیوی
- مشکلات بینایی
را ایجاد کند.
کاهش فشار خون حتی به مقدار کم می تواند به کاهش خطر ابتلا به این مشکلات کمک کند.
چگونه می توانید به کاهش فشار خون خود کمک کنید
تغییرات سبک زندگی سالم می تواند به کاهش فشار خون شما کمک کند.
کارهایی که باید انجام دهید:
- یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید.
- به طور منظم ورزش کنید – حداقل ١۵۰ دقیقه در هفته ورزش کنید.
- اگر اضافه وزن دارید وزن خود را کاهش دهید.
کارهایی که نباید انجام دهید:
- نمک زیاد نخورید - از خوردن غذاهای پرنمک یا اضافه کردن نمک به وعده های غذایی خود اجتناب کنید.
- از نوشیدن الکل خودداری کنید.
- بیش از حد کافئین ننوشید - (قهوه، چای و ...
- سیگار نکشید
در مراکز خدمات جامع سلامت چه خدماتی به بیماران فشار خونی ارائه می شود:
یکی از مراقبت هایی که به تمامی مراجعه کنندگان بالای ١٨ سال سن در مراکز خدمات جامع سلامت ارائه می شود، اندازه گیری فشار خون است. چنانچه برای بار اول به مرکز خدمات جامع سلامت مراجعه می کنید و هنوز پرونده الکترونیک برای شما ثبت نشده است، مراقب سلامت برای شما پرونده الکترونیک سلامت تشکیل می دهد و یکی از خدمات ارائه شده به شما اندازه گیری فشار خون است. اگر فشار خون شما کمتر از ١٢ روی ٨ باشد، مراقب سلامت از شما می خواهد که یک سال دیگر برای اندازه گیری فشار خون خود مراجعه کنید. آزمایش FBS و کلسترول نیز در صورت نیاز به صورت رایگان در مراکز خدمات جامع سلامت انجام می شود.
چنانچه فشار خون شما مساوی یا بالاتر از ١٢ روی ٨ باشد، مراقب سلامت حتما شما را به پزشک ارجاع می دهد. ویزیت شما توسط پزشک در مرکز خدمات جامع سلامت به صورت رایگان انجام خواهد شد. در این حالت پزشک مستقر در مرکز خدمات جامع سلامت، دوباره فشار خون شما را اندازه گیری می کند و بر اساس فشار خون اندازه گیری شده اقدامات لازم را انجام خواهد داد. چنانچه فشار خون شما بالاتر از حد نرمال باشد، داروهای مناسب برای شما تجویز شده و در صورت لزوم به سطح دو (پزشک متخصص) ارجاع می شوید. سایر مراقبت ها و پیگیری های مورد نیاز نیز توسط مراقب سلامت و با راهنمایی ایشان، در زمان مناسب برای شما انجام خواهد شد.
شما می توانید به صورت ماهیانه برای اندازه گیری فشار خون خود به مرکز خدمات جامع سلامت مراجعه کنید (اندازه گیری فشارخون شما به صورت رایگان انجام خواهد شد).
